کانون وکلای دادگستری مؤسسه‌ای است مستقل و دارای شخصیت حقوقی که در مقر هر دادگاه استان تشکیل می‌شود. كانون وكلا يكي از بزرگترین و قدیمی ترین نهادهای مدنی است که به موجب لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری مصوب هفتم اسفند ماه 1331 و پنجم اسفند ماه 1333 با انتزاع از وزارت دادگستری به صورت مستقل به ایفای وظایف زیر می پردازد:
مقدمات تاسیس کانون وکلای دادگستری استان یزد به عنوان بیست و چهارمین کانون وکلای کشور با اهتمام و حمّیت وکلای استان یزد از یک سو و آقای دکتر محمدرضا حبیبی، رئیس کل دادگستری استان از سوی دیگر و نیز دغدغه روسای سابق و اسبق دادگستری کل استان یزد، آقایان غلامحسین حیدری و حجت السلام والمسلمین حسین مختاری و نیز روسای سابق و اسبق کانون وکلای دادگستری مرکز، آقایان دکتر امیر حسین آبادی و دکتر علی نجفی توانا و پیش کسوتان و معمرین عرصه وکالت یزد، آقایان اکبر پسران، سید ابوالفضل شهاب رضوی، سید ضیاء فاطمیون و در اجرای مواد 1 و 3 لایحه ی قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری مصوب سال 1333 و سرانجام با تشکیل هیات نظارت بر انتخابات، این دغدغه دیرین متجلی شد.
با برگزاری انتخابات تشکیل کانون وکلای دادگستری استان یزد در روز پنج شنبه مورخ 30 اردیبهشت ماه 1395 خورشیدی در محل هتل صفائیه پارسیان یزد در تاریخ جامعه حقوقی استان یزد ثبت شد و طی آن وکلای واجد شرایط، از بین 19 نامزد عضویت در هیات مدیره مبادرت به انتخاب 5 نفر عضو اصلی و 3 نفر عضو علی البدل نمودند که نتیجه رای گیری به شرح ذیل بود:
اعضای اصلی: 1- دکتر محمد حسین جعفری 2- اکبر صدری یزدی 3- سید ضیاء فاطمیون 4- احمد دهقانی اشکذری 5- خدیجه بابایی و اعضای علی البدل: 1- فرهاد ضیاعی 2- سید عبدالرضا فاطمیون 3- حسین رمضانی نوق.
پس از تایید صحت انتخابات از سوی هیات نظارت، اولین جلسه هیات مدیره در تاریخ هشتم خرداد ماه 1395، به منظور انتخاب هیات رئیسه و با ریاست مسن ترین عضو اصلی، جناب آقای سید ضیاء فاطمیون و تصدی جوان ترین عضو اصلی هیات مدیره، آقای اکبر صدری یزدی به عنوان منشی جلسه تشکیل شد. پس از رای گیری به طور فردی و مخفی، آقای دکتر محمد حسین جعفری به عنوان رئیس هیات مدیره، آقای سید ضیاء فاطمیون به عنوان نایب رئیس، آقای احمد دهقانی اشکذری به عنوان بازرس و خانم خدیجه بابایی به عنوان دبیر هیات مدیره انتخاب شدند و بدین گونه، هستی و تاسیس کانون وکلای دادگستری استان، هشتم خرداد ماه 1395 برای انجام کارکردهای صنفی و مدنی در تاریخ حقوق استان یزد به ثبت رسید. بدیهی است که هیات مدیره دوره اول کار دشواری در پیش رو داشت و می‌‌بایست هنجارها، ساختارها و رویه‌های کانون نو بنیاد یزد را تعریف و متجلی کند که به لطف الهی و اتکال به ذاتش، اقدامات متعددی را انجام داد.
دومین دوره انتخابات در تاریخ 20 اردیبهشت ماه 1397 برای نخستین بار در بین کانون های وکلای دادگستری کشور به صورت الکترونیک برگزار شد که در نهایت پس از رای گیری و انتخاب هیات رئیسه آقایان دکتر محمدحسین جعفری (رئیس)، سید ابوالفضل شهاب رضوی (نایب رئیس)، احمد دهقانی اشکذری (بازرس)، سید ضیاء فاطمیون (عضو هیات مدیره) و فرهاد ضیاعی (دبیر هیات مدیره) انتخاب شدند.
پس از اتمام دوره دوم، وکلای دادگستری استان در تاریخ 5 تیر 1399 منتخبین خود را در هیات مدیره دوره سوم انتخاب نمودند. در این انتخابات از بین آرای ماخوذه آقایان دکتر علی زارع مهرجردی (رئیس)، اکبر صدری یزدی (نایب رئیس)، محمدرضا جعفری ندوشن (بازرس)، رامین رحمت زاده (عضو هیات مدیره) و محمدحسین سلیمیان (دبیر هیات مدیره) برای مدت دو سال انتخاب گردیدند.
برخی از اقدامات کانون به شرح ذیل است:
1-1مطالعات و مباحث گسترده در خصوص مکان یابی مناسب ترین محل استقرار کانون وکلا و رسیدن به این دیدگاه که استقرار کانون در بافت تاریخی- فرهنگی شهر یزد صورت گیرد؛ علت آن بود که پیام این استقرار محل کانون آن باشد که بناهای تاریخی و مواریث فرهنگی، ماهیتی فراتاریخی و فراملیتی دارند و مطلوب است به عنوان میراث مشترک بشریت، از آن ها حفاظت شود لذا کانون وکلا، این مهم را در دستور کار خود قرار داد و سرانجام موفق شد در بافت تاریخی- مذهبی- بازار و در محله امامزاده جعفر(ع) و در مجاورت آن آستان مقدس، عمارت باشکوه و تاریخی مشیرالممالک متعلق به خانواده جلالی مقدم و مرشدی- که با اهتمام دکتر میرزا محمد کاظمینی، از فرهیختگان استان یزد مرمت و احیا شده بود- را محل استقرار کانون وکلای استان یزد قرار دهد.
1-2استخدام نیروهای جوان، شایسته و توانمند و نیز انتصاب مدیر داخلی کانون؛ وکیل امیر حسین کاظمی
1-3 تشکیل ارگان ها و ارکان کانون در محل کانون مشتمل بر تشکیل دادسرای انتظامی و دادگاه انتظامی وکلا و انتخاب روسا و دادرسان شعب دادگاه انتظامی، دادستان انتظامی و دادیاران دادسرای انتظامی وکلا و نیز تشکیل کمیسیون های کارآموزی، صدور پروانه، ترفیعات، آموزش، پژوهش، حل اختلاف، رفاهی و ورزش، طرح و برنامه، پارلمانی، تدوین و تنقیح قوانین و مقررات، نقل و انتقالات، حمایت، نظارت و بازرسی، فرهنگ و هنر، روابط عمومی و وکالت های تسخیری
1-4 راه اندازی اداره معاضدت قضایی در ساختمانی مستقل از کانون و جزء آثار ثبت شده ملی در مجاورت میدان تاریخی امیر چقماق و مسجد امیر چقماق؛ به عنوان قلب مرکز گردشگری شهر یزد و تجهیز مکان مذکور با تصدی وکیل ابوالفضل عباسی شوازی در راستای حمایت از حقوق تضییع شده اقشار کم درآمد با پیش بینی آیین نامه قانون وکالت سال 1316 و در ادامه با مسئولیت دکتر سید جعفر هاشمی باجگانی
1-5 تصدی اولین کلینیک حقوق شهروندی استان یزد و کشور حسب تفاهم نامه منعقده با معاون حقوق بشر و امور بین الملل وزیر دادگستری در آبان ماه 1395 و شروع به کار کلینیک مذکور در معیت اداره معاضدت قضایی
1-6 تصویب آیین نامه های داخلی کانون و کمیسیون ها (از قبیل کمیسیون های صدور پروانه، کارآموزی، حمایت، آموزش، پژوهش، نظارت و بازرسی، روابط عمومی، رفاهی و ورزش و پارلمانی)
1-7 صدور پروانه کارآموزان وکالت قبولی در آزمون سال 1394، 1395، 1396، 1397 و 1398
1-8 برگزاری کلاس های توجیهی و کارگاه های آموزشی کارآموزان وکالت
1-9 تمدید و صدور پروانه های وکالت در آبان ماه سال 1395، 1396، 1397، 1398، 1399 و 1400
1-10تشکیل کمیسیون تعیین ظرفیت کارآموزان وکالت سال های 1395، 1396، 1397، 1398، 1399 و 1400 با حضور رئیس کل دادگستری استان، رئیس شعبه اول دادگاه انقلاب اسلامی و رئیس کانون وکلا
1-11 برگزاری آزمون ورودی کارآموزی وکالت سال های 1395، 1396، 1397، 1398 و 1399 با مشارکت سازمان سنجش آموزش کشور
1-12 برگزاری گرامیداشت روز وکیل مدافع در 7 اسفند 1395 تحت عنوان (عدالت علوی و وکالت فاطمی) با تقارن این روز با ایام فاطمیه (س) و برگزاری سالروز استقلال کانون وکلای دادگستری و روز وکیل مدافع در 7 اسفند سال های مختلف با برنامه های متنوع رادیویی و تلویزیونی و معرفی جایگاه حرفه وکالت در مدارس، مساجد و محله ها و نصب بنرهای محیطی
1-13 برگزاری همایش های ملی؛ دو همایش ملی حقوق شهروندی با مشارکت وزارت دادگستری و شهرداری یزد، همایش ابعاد حقوقی حادثه پلاسکو با مشارکت دانشگاه یزد، همایش ملی شرکت های دانش بنیان از منظر حقوق و اقتصاد با مشارکت دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد و همایش ملی ساخت و ساز سبز؛
1-14 برگزاری جشن هفته وحدت با حضور هنرمند ملی، سالار عقیلی و مشارکت در جشن گلریزان برای آزادی زندانیان نیازمند جرایم غیر عمد و کمک مالی به زلزله زدگان غرب کشور در سال 1396 و کمک به بنیاد خیریه کودکان بی سرپرست بنیاد خیریه حضرت علی بن ابی طالب (ع) و کودکان سرطانی محک که با وجوه شخصی اعضای هیات مدیره و گروهی از وکلای نیکوکار صورت پذیرفت
1-15 انتخاب جناب آقای اکبر پسران به عنوان نماینده کانون وکلای دادگستری استان یزد در شورای اجرایی اتحادیه سراسری کانون های وکلای دادگستری ایران (اسکودا) و جناب آقای سید ابوالفضل شهاب رضوی، نماینده کانون وکلای دادگستری استان یزد در مجمع عمومی صندوق حمایت از وکلا و در دوره سوم هیات مدیره انتخاب جناب آقای محمد حسین سلیمیان
1-16 رونمایی از اینفوگرافی منشور حقوق شهروندی به صورت نمادین پیرو انعقاد تفاهم نامه همکاری با معاونت حقوق بشر و امور بین الملل وزارت دادگستری در محل کلینیک حقوق شهروندی و اداره معاضدت قضایی
1-17برگزاری کارگاه های آموزشی با حضور و تدریس استادان فرهیخته حقوق و عرصه وکالت، چون استاد بهمن کشاورز، استاد جندقی کرمانی پور، دکتر علی خالقی، دکتر مرتضی شهبازی نیا، دکتر محمدرضا پاسبان و افتخار میزبانی آقایان دکتر علی نجفی توانا، دکتر عیسی امینی، دکتر امیر حسین آبادی، دکتر محمدرضا کامیار، دکتر صمد زاهد پاشا،دکتر محمد فرجیها، دکتر مصطفوی کاشانی و سایر اساتید، جهت تمهید مقدمات تشکیل کانون وکلای دادگستری استان یزد
1-18 برگزاری اولین انتخابات الکترونیک در سپهر انتخابات هیات مدیره کانون های وکلای دادگستری ایران و سپس انتخابات الکترونیک دوره سوم
1-19 برگزاری 8 دوره اختبار کتبی و شفاهی کارآموزان وکالت
1-20برگزاری 9 مراسم تحلیف کارآموزان وکالت
1-21 تدوین، تبادل و امضای تفاهم نامه با خانه مطبوعات استان به منظور پاسداشت حق دفاع مردم و حق دسترسی به اخبار و اطلاعات و حمایت از مطبوعات
22-1 دیدار و هم اندیشی با مقامات کشوری و استانی
23-1 همکاری با دادگستری در زمینه برگزاری همایش پیشگیری از بزه دیدگی زنان و کودکان در فضای مجازی
24-1 برگزاری وبینارهای آموزشی به صورت مستمر
25-1 امضای تفاهم نامه همکاری با معاونت حقوق بشر و امور بین الملل وزارت دادگستری، دفتر امور بانوان و خانواده استانداری، اداره کل زندان ها و اقدامات تامینی و تربیتی، سازمان بهزیستی، نظام پزشکی و نیروی انتظامی
26-1 همکاری با استانداری در زمینه برگزاری مدرسه حقوق کودک
27-1 گرامیداشت روز پزشک و روز پرستار به صورت نمادین در سطح شهر
28-1 برگزاری طرح همکار مشاور با عنوان دوشنبه های مشاوره جهت ارائه مشاوره به وکلا و کارآموزان وکالت توسط وکلای باتجربه، با سابقه و پیشکسوت در هیات مدیره دوره سوم
29-1 انتخاب سخنگوی هیات مدیره برای اولین بار در دوره سوم
30-1 رونمایی از پوستر کانون به مناسبت شصت و هشتمین سالروز استقلال کانون وکلا و روز وکیل مدافع
31-1 رونمایی از پوستر پنجمین سالروز تاسیس کانون وکلای یزد در 30 اردیبهشت 1400
32-1 کمک به ستاد دیه در جهت آزادی زندانیان جرائم غیرعمد در قالب پویش بخشش کریمانه
33-1 برگزاری مسابقه نقاشی با موضوع حقوق کودک، مشاوره حقوقی و روان شناسی و مددکاری اجتماعی
34-1 ارائه مشاوره تلفنی، برگزاری نمایشگاه مجازی کتب حقوقی و شرکت در برنامه زنده گفتگوی ویژه صداوسیمای مرکز یزد به مناسبت پنجمین سالروز تاسیس کانون
35-1 رونمایی از نشان کسوت وکالت برای اولین بار برای تقدیر از سه نفر از وکلای پیشکسوت و بازنشسته در نهمین مراسم تحلیف در باغ دولت آباد با حضور میهمانان کشوری، استاندار و رئیس شورای اسلامی شهر
36-1 برگزاری آیین رونمایی از دومین جلد کتاب چهل رای، چهل تجربه با همکاری و مشارکت معاونت منابع انسانی و امور فرهنگی دادگستری کل و کانون
37-1 رونمایی از سایت جدید، سامانه تمدید پروانه الکترونیک و سایت آموزشی کانون در سال 1400